Ο Τόμας Μπέρχαρντ στη διαθήκη του απαγόρευσε οποιαδήποτε χρήση του έργου του από το αυστριακό κράτος. Στην Ελλάδα δεν είναι γνωστός ως ποιητής, αξίζει (και με το παραπάνω) όμως να διαβάσουμε το ποίημά του με τίτλο «Μανία καταδιώξεως» (περιλαμβάνεται στη μικρή ανθολογία με τίτλο «Έξι Ευρωπαίοι ποιητές» σε μετάφραση Αλέξανδρου Ίσαρη, από τις εκδόσεις Gutenberg):
«Όταν πείνασα ξαφνικά
στο Χάινμπουργκ, πήγα σ' ένα εστιατόριο
ερχόμενος από την Κρακοβία
και παράγγειλα
χοιρινό με κνέτελ
και μια μικρή μπίρα.
Στο ταξίδι μου στη Σλοβακία
άδειασε πάλι το στομάχι μου.
Κουβέντιασα με τον πανδοχέα,
μου είπε πως θα έπρεπε να σκοτώσουν
όλους τους Πολωνοεβραίους
χωρίς εξαίρεση καμία.
Ήτανε ναζί.»
Ανατριχιάζεις με την επιβεβαίωση
ότι η ποίηση δεν είναι τίποτε άλλο παρά η τέχνη της ακρίβειας. Τίποτα δεν περισσεύει και το κακό είναι εδώ. Είναι εδώ περιμένοντας την ευκαιρία του. Συνεχίζοντας το ταξίδι του στη φρίκη ο Τόμας Μπέρχαρντ, πηγαίνει στη Βιέννη, όπου συναντά έναν καλλιτέχνη που αποδεικνύεται ναζί. Από κει στο Λιντς, όπου αντιλαμβάνεται πως ο σεφ στο καφέ Ντραξελμάγερ είναι κι αυτός ναζί, ώσπου στο Ζάλτσμπουργκ συναντάει τον καθηγητή του των θρησκευτικών, ο οποίος του λέει πως ό,τι έγραψε:
«είναι σκατά
και πως τη σήμερον ημέραν
μπορεί κανείς να δημοσιεύσει
τα μεγαλύτερα σκατά,
σε μια εποχή, είπε, που είναι
έτσι κι αλλιώς σκατένια,
στο Τρίτο Ράιχ, είπε, δεν θα μπορούσα
και πρόσθεσε πως ήμουνα γουρούνι
και ύπουλο σκυλί (...)».
Φυσικά ο δούλος του Κυρίου ήταν κι αυτός ναζί.
Και καταλήγει στο ποίημά του «Μανία καταδιώξεως» ο Τόμας Μπέρχαρντ:
«Χθες έλαβα μια κάρτα από το Ίνσμπουργκ
με τη χρυσή στέγη,
όπου κάποιος είχε γράψει
χωρίς να λέει γιατί:
Όσοι είναι σαν εσένα πρέπει
να πεθαίνουν σε θαλάμους αερίων!
Περίμενε και θα δεις!
Διάβασα την κάρτα ξανά και ξανά
ώσπου άρχισα να φοβάμαι».
When the Nazis came for the communists,
I remained silent;
I was not a communist.
When they locked up the social democrats,
I remained silent;
I was not a social democrat.
When they came for the trade unionists,
I did not speak out;
I was not a trade unionist.
When they came for the Jews,
I remained silent;
I wasn’t a Jew.
When they came for me,
there was no one left to speak out.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου