LOS BUENOS ANTIFASCISTAS, Η λεηλασία και καταστροφή των ελληνικών αρχαιοτήτων

Πολιτεία 16.22

 
"Ονομάζομαι Anastasia Tsackos Moratalla, είμαι κόρη μιας Ισπανίδας και ενός έλληνα brigadista, μέλους των Brigadas Internacionales".
Μια ογδοντάχρονη γυναίκα από το Albacete, στα νοτιοανατολικά της Ισπανίας, αφηγείται τη μυθιστορηματική ζωή του πατέρα της. Ήταν ένας από τους περίπου τετρακόσιους Έλληνες και Κύπριους που, μαζί με χιλιάδες εθελοντές από πενήντα τρεις χώρες, κάνοντας προσωπικές υπερβάσεις, άφησαν τις ζωές που έκαναν ως τότε, για να πολεμήσουν τον εθνικισμό στην Ιβηρική.
Τα αρχεία των Διεθνών Ταξιαρχιών και πολλές ακόμα πηγές ρίχνουν φως σε αυτούς τους Έλληνες που δεν απουσίασαν από το πρωτόγνωρο αυτό ραντεβού διεθνισμού και αλληλεγγύης τα τελευταία χρόνια του Μεσοπολέμου. Ποιοι ήταν, γιατί πήγαν στην Ισπανία, ποιες ήταν οι πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές τους αναφορές, πόσοι άφησαν τις ζωές τους πολεμώντας σε μια χώρα που δεν ήταν η δική τους; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Πρωτοπορία 21.30

  Η ιστορία του πολιτισμού αποτελεί μια θλιβερή αλληλοδιαδοχή καταστροφών, λεηλασίας και βανδαλισμών. Ειδικά για την Ελλάδα ο αφανισμός και η διαρπαγή των μνημείων και έργων τέχνης της κλασσικής αρχαιότητας υπήρξαν τραγικές δοκιμασίες για την ανθρωπότητα. Γιατί αφορούν τον κορυφαίο πολιτισμό που άνθισε στους αιώνες της άμεσης δημοκρατίας σε μια κοινωνία ελευθερίας, ανθρωπισμού και δικαιοσύνης. Θύματα όμως των δηώσεων και των βαρβαροτήτων είναι τα καλλιτεχνήματα όχι μόνο του αρχαίου ελληνικού κόσμου αλλά και όλων των λαών με πλούσια πολιτιστική παράδοση. Αυτές οι συμφορές οφείλονται σε κατακτητικούς πολέμους, σε συγκρούσεις μεταξύ εθνών, σε εξεγέρσεις και βαναυσουργίες αλλά και στην αμάθεια και την κερδοσκοπία.
Ο αφανισμός των καλλιτεχνικών θησαυρών -αρχιτεκτονική, γλυπτική, ζωγραφική, αγγειοπλαστική κλπ.- κατά τη διάρκεια των πολεμικών περιπετειών είναι η πιο επονείδιστη πτυχή της παγκόσμιας ιστορίας. Γιατί αφορά τα επιτεύγματα του πνεύματος και της τέχνης, την κατ' εξοχήν ανιδιοτελή δημιουργική έκφραση των λαών, ανθρωπιστική μαζί και ειρηνική. Από τον Ε΄ αι. π.Χ. ως τον εικοστό, από τους Ασσύριους, τους Πέρσες, τους Ρωμαίους ως τον Ναπολέοντα και τον Χίτλερ, οι επεκτατικοί πόλεμοι προκάλεσαν πολιτιστικές γενοκτονίες.
Οι Έλληνες παρακολουθούσαν ανίσχυροι και άφωνοι στη μακραίωνη ιστορική τους διαδρομή να διαγουμίζονται και να αφανίζονται μνημεία και καλλιτεχνήματα ενός ανεπανάληπτου πολιτισμού. Η διαρπαγή κορυφώθηκε κατά την κατάκτηση της Μακεδονίας (168 π.Χ.) και την καταστροφή της Κορίνθου (146 π.Χ.) από τους Ρωμαίους εισβολείς. Αναρίθμητα γλυπτά χάθηκαν ή ακρωτηριάσθηκαν. Τα περισσότερα και ωραιότερα -"τα πλείστα και άριστα"- έργα τέχνης που στόλιζαν τους ναούς της Ρώμης και των άλλων πόλεων, γράφει ο Στράβων, προέρχονταν από την Κόρινθο.
Τα καλλιτεχνικά λάφυρα προορίζονταν για τους θριάμβους των στρατηγών, για τη διακόσμηση της πρωτεύουσας, για τον εντυπωσιασμό των μαζών και την καλλιέργεια του στρατοκρατικού πνεύματος που αποτελούσε την κινητήρια δύναμη του ρωμαϊκού επεκτατισμού. Η διαρπαγή των καλλιτεχνικών θησαυρών των κατακτημένων χωρών κραταίωνε την πολιτική εξουσία και εξωράιζε τις βαρβαρότητες. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)